"Ôszkliwŏ kałuża"

     Ludzie muszōm sie durś skuli czegoś ciepać. Zawdy im sie cosik niy widzi, rŏz to sōm wegetariany, kedy indzij miynsożercy, jak niy kościōł katolicki to satanisty, jak niy ôbowiōnzek szczepiyniŏ dzieci, to antyszczepiōnkowce. Całe lato wajali skuli suchoty i rzykali ô dyszcz, a terŏzki jak trochã poloło to im sie zaś kałuże niy podobajōm. Wejrzijcie sie do interneca, wiela tam idzie uwidzieć przezywaniŏ a ubliżyń pod jejich adresōm. Łōńskij soboty w Żorach to nawet ludzie sie ekstra trefiyli na Rynku coby zrobić antykałużowy protest. Niystety los ôśmioł im sie frechownie w gymbã, bo cołki dziyń loło jak z cebra. A kŏżdy inteligyntny czowiek musi wiedzieć, iże po dyszczu kajniykaj robiōm sie kałuże. Trza tyż zawdy miarkować, że takŏ kałuża poradzi być zdradliwŏ. Nigdy niy wiysz eli je blank płytkŏ abo fest głymbokŏ i jak do nij wleziesz to w szczewikach bydziesz mioł połno wody. No bo wiynkszość kałużōw skłŏdŏ sie z ducki w grōncie i wody, co niōm ta ducka je nafolowanŏ. Niykedy jak sie fto wyjsco na zol to tyż sie robi kałuża i jōm idzie ôd ańfachowyj wodnyj kałuży ôdrōżnić po tym, iże jeszcze trochã gorzij capi.

     Na drodze wele Fytla, tam kaj stoji budōnek dyrekcyje zawartyj już dŏwno Huty Zygmunt, duge lata bōła takŏ jedna epnŏ kałuża. Ani niy pamiyntōm, kedy ôna sie richtig piyrszy rŏz zrobiyła, beztōż chyba musiała tam dycki być. Jak fest poloło, to ta kałuża poradziyła sie roztopiyrzić na cało szyrzkã drogi i dugość aże do dziesiyńciu metrōw. Tōż niyrŏz ani niy szło na Fytel normalnie w suchych szczewikach dōńś. Niykere Fytlŏki wiedzieli kaj nadepnōńć, kerōm ściyżkōm po tyj wodzie iś, coby sie za fest szłapōw niy utōnkać. Nale wiyncyj bōło takich, co potyn musieli fuzekle w chałpie wykryncać. A niyrŏz tyż jedyn abo drugi szpotlŏk poradziōł sie w tyj kałuży ôbalić i cołki utŏplać. Kupa uciechy przi tych zdarzyniach mieli biuralisty, kerzi bez ôkna w dyrekcyji ôglōndali sie to choby na filmie. A nojwiyncyj radowoł sie jedyn taki malućki dyrechtōr, kery porzōnd yno ôpiyroł sie o fynsterbret, haloł swojigo kota i zawdy widzioł wszyjsko co sie dzioło na placu.

     Jakbyście niy wiedzieli, to na kałuże tyż sōm knify. Kładzōnŏ droga musi mieć na postrzodku tako bułã, coby woda dycki płynyła yno ze kraja, a stamtōnd spływała do gulikōw. U nŏs tyż ftoś yntlich poszoł po rozum do gowy, drogã nōm ździybko sprawiyli a gulik ôdetkali. Nale jŏ wiym, co niy wszyndy idzie to tak leko szafnōńć. Beztōż możno trza se yntlich pedzieć prŏwdã, iże wszyjskich kałużōw nigdy niy bydzie szło skasyrować, tōż muszymy sie nauczyć ś niymi żyć.

     Fto kejsik bōł na Fytlu, tyn wiy, iże je to miyjsce doś ôsobliwe. To takŏ ôderwanŏ ôd cywilizacyje ynklawa, kaj miyszkańce żyjōm po swojymu, trochã inakszyj jak wszyjscy naôbkoło. Mōmy sam dwa familŏki, chociŏż dŏwnij bōło ich wiyncyj, jedyn plac i pŏrã zegrōdkōw. Niykerzi gŏdajōm, co tyn nasz mały zidlōng mōgby dzisioj być barzij rozwiniynty, moderny a bogaty, kejby niy ta ôszkliwŏ kałuża. Jejich zdaniym kŏżdymu fto chcioł nawiydzić Fytel, cudzym ludziōm z całego świata, roztōmajtym inwestorōm a decydyntōm, takŏ szpera musiała sie zdŏwać niy do pokōnaniŏ. Beztōż na zicher dŏwali sie pokōj i nawracali, bo żŏdyn niy chcioł mieć wody w szczewikach. No ja, niykerzi tak richtig myślōm, ale niy jŏ. Przeca takŏ kałuża to niy jakesi morze, jyzioro ani nawet ańfachowy stŏw, tōż niy śmiymy jij przipisywać strategicznego znaczyniŏ jakigo tak po prŏwdzie niy mŏ. To yno trochã cŏrnyj wody, kerŏ yntlich i tak musiała trefić do gulika. Krōm tego, na Fytel idzie tyż dōńś inkszymi drogami, bez przikłŏd ôd strōny Szybōw Rycerskich abo ôd Amyndōw wele lasa. I jak ftoś richtig bydzie chcioł nŏs nawiydzić, to na zicher sam trefi.

     Moc ludzi bez te wszyjske lata na Fytlu miyszkała, niykerzi potyn wyjechali w świat, a inksi ôstali aże do śmiyrci. Sōm tyż mode familije, co terŏzki sie na Fytel przikludzajōm, bo ônym sie prawie take życie na ustrōniu podobŏ. Beztōż tak se myślã, co kryzys demograficzny, ekōnōmiczny, kulturalny ani żŏdyn inkszy nōm raczyj niy grozi. A już na zicher niy skuli jednyj gupij kałuży, pra?